بازرسی جوشکاری چیست؟
تست‌های جوشکاری برای ارزیابی کیفیت، استحکام و سلامت جوش‌ها انجام می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که جوش‌ها مطابق با استانداردها و الزامات مهندسی هستند. این تست‌ها به دو دسته کلی مخرب (Destructive Testing) و غیرمخرب (Non-Destructive Testing – NDT) تقسیم می‌شوند.
یکی از روش‌های مرسوم و استاندارد برای ارزیابی کیفیت جوش، استفاده از بازرسی‌های غیرمخرب (NDT) است؛ روشی که بدون آسیب‌زدن به قطعه، عیوب سطحی و زیرسطحی جوش را آشکار می‌سازد و اطمینان از ایمنی و دوام سازه را فراهم می‌کند. شرکت رابین سازه پرداز به‌عنوان یک مجموعه تخصصی در حوزه بازرسی NDT، با در اختیار داشتن تجهیزات پیشرفته و کارشناسان مجرب، تمامی خدمات مرتبط با این حوزه از جمله التراسونیک، رادیوگرافی، ذرات مغناطیسی، مایع نافذ و سایر روش‌ها را به‌طور کامل پوشش می‌دهد و همراه مطمئن شما در تضمین کیفیت و ایمنی پروژه‌ها خواهد بود.
بازرسی جوش
این تست‌های بازرسی غیر مخرب جوش بدون آسیب رساندن به قطعه جوش‌شده، عیوب داخلی یا سطحی جوش را شناسایی می‌کنند. برخی از رایج‌ترین تست‌های غیرمخرب عبارتند از:
- تست چشمی: ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین روش که با چشم غیرمسلح یا ابزارهای ساده (مانند ذره‌بین) انجام می‌شود. در بازرسی جوش، عیوب سطحی مثل ترک، تخلخل، یا ناهماهنگی در شکل جوش بررسی می‌شود.
- تست التراسونیک: امواج فراصوت به داخل جوش فرستاده می‌شود و با بررسی بازتاب امواج، عیوب داخلی مثل ترک‌ها یا حفرات شناسایی می‌شوند. این روش برای جوش‌های ضخیم بسیار دقیق است.
- تست رادیوگرافی: با استفاده از اشعه ایکس یا گاما، تصویری از داخل جوش تهیه می‌شود که عیوب داخلی مثل ترک، تخلخل یا آخال‌ها را نشان می‌دهد. این روش برای جوش‌های حساس و حیاتی کاربرد دارد.
- تست ذرات مغناطیسی: برای مواد مغناطیسی (مثل فولاد) استفاده می‌شود. میدان مغناطیسی ایجاد شده و ذرات مغناطیسی روی سطح جوش پاشیده می‌شوند تا عیوب سطحی یا نزدیک به سطح (مثل ترک) مشخص شوند.
- تست مایع نافذ: مایعی رنگی یا فلورسنت روی سطح جوش اعمال می‌شود که به داخل ترک‌ها یا عیوب سطحی نفوذ می‌کند. سپس با بررسی سطح، عیوب قابل مشاهده می‌شوند. این روش برای مواد غیرمغناطیسی مناسب است.
- تست جریان گردابی: با استفاده از جریان‌های الکتریکی القایی، عیوب سطحی یا نزدیک به سطح در مواد رسانا شناسایی می‌شوند. این روش برای جوش‌های نازک یا مواد خاص کاربرد دارد.
تست‌های مخرب جوش
این تست‌ها با تخریب نمونه جوش انجام می‌شوند تا خواص مکانیکی و کیفیت جوش بررسی شود. برخی از این تست‌ها عبارتند از:
- تست کشش: نمونه جوش‌شده تحت نیروی کششی قرار می‌گیرد تا استحکام کششی و رفتار جوش در برابر تنش بررسی شود. این تست نشان می‌دهد که جوش تا چه حد می‌تواند بار را تحمل کند.
- تست خمش: نمونه جوش‌شده خم می‌شود تا کیفیت جوش و انعطاف‌پذیری آن بررسی شود. این تست برای شناسایی ترک‌ها یا عیوب در ناحیه جوش مناسب است.
- تست ضربه: با وارد کردن ضربه به نمونه جوش در دماهای مختلف (معمولاً دمای پایین)، مقاومت جوش در برابر شکنندگی و ضربه سنجیده می‌شود.
- تست سختی: سختی ناحیه جوش و مناطق اطراف آن (منطقه متأثر از حرارت) با دستگاه‌هایی مثل ویکرز یا برینل اندازه‌گیری می‌شود تا تغییرات سختی ناشی از جوشکاری بررسی شود.
- تست شکست: نمونه جوش‌شده شکسته می‌شود تا سطح شکست بررسی شود و عیوب داخلی مثل تخلخل یا آخال‌ها شناسایی شوند.
کاربردها و اهمیت تست‌های جوشکاری
- ایمنی: تست‌ها تضمین می‌کنند که جوش‌ها در سازه‌های حساس (مثل پل‌ها، مخازن تحت فشار، خطوط لوله) ایمن و قابل اعتماد هستند.
- استانداردها: تست‌ها بر اساس استانداردهای بین‌المللی مثل ASME، AWS یا ISO انجام می‌شوند تا کیفیت جوش تأیید شود.
- تشخیص عیوب: عیوبی مثل ترک، تخلخل، نفوذ ناقص یا آخال‌ها که می‌توانند باعث شکست سازه شوند، شناسایی می‌شوند.
براي انجام يك بازرسي فني كامل، احتياج به كارشناسي مي‌باشد تا با دارا بودن اطلاعات فني مرتبط ، از ابتدا تا پايان فرآيند، نظارت جامع و دقيقي بر اجراي كار داشته باشد .
